Popularność kryminałów powiązana jest z ich trzymającą w napięciu fabułą, żywą akcją i możliwością samodzielnego rozwiązywania zagadki wraz z bohaterem-detektywem.

Tego typu literatura może nie jest traktowana jak dzieła z najwyższej półki, jednak książki kryminalne (zobacz: http://www.legolas.pl/s/wyniki/dzial/716/Kryminal) zwłaszcza napisane przez doświadczonego autora, są nie tylko wciągające, ale również pobudzające do myślenia. Nierzadko autor wykorzystuje w nich swoją wiedzę z zakresu psychologii, medycyny i innych dziedzin, dzięki czemu perypetie bohaterów oraz opisane sytuacje prezentują się bardzo prawdopodobnie.
Dość ważną cechą książek kryminalnych jest generowanie pewnej tajemnicy już na samym początku lektury. Dzięki temu czytelnik, choć najprawdopodobniej próbuje rozwikłać ją korzystając z wszelkich dostępnych wskazówek, jest sprytnie rozpraszany przez różne dodatkowe informacje. Niektórzy autorzy starają się określić prawdopodobny tok myślenia osoby czytającej i rozwinąć akcję zupełnie w innym kierunku, żeby wywołać zaskoczenie. Zastosowanie tego zabiegu nie jest łatwe, a do tego bardziej doświadczonych miłośników kryminałów ciężko jest zmylić. W takich przypadkach można się jednak uciec do sposobu wykorzystującego niepisaną prawdę „najciemniej jest zawsze pod latarnią”.